روش های ارزیابی کارایی ضد کف ها در رنگ های آب پایه

مشکل کف و حباب یکی از ده ها عیب تهدید کننده کیفیت یک محصول رنگ است که علاوه بر ایجاد ظاهر نا زیبا عمر لایه

رنگ را نیز کاهش می دهد. این مساله در محصولاتی که به عنوان پوشش های حفاظتی و ضد خوردگی اجرا می شوند اهمیت

دو چندان پیدا می کند. حباب های موجود در فیلم رنگ مجرای ورود رطوبت به بستر است.

قریب به اتفاق تمام آزمایش های توصیه شده در مورد ضد کف ها جنبه مقایسه ای دارد و از ارایه عدد عاجز است در حالی که

اکثر آزمایش های انجام شده در مورد سایر پارامترها از قبیل ویسکوزیته، براقیت، سفیدی و ... منتج به عدد می شود و ارایه نتیجه

عددی از یک آزمایش و در نتیجه تکرار پذیری آن راه را برای انتخاب دقیق کالا هموارتر می کند. این نوشتار سعی دارد به بررسی

و شناخت حباب و معرفی روش هایی برای اندازه گیری عددی ضد کف ها بپردازد.

مانند تمام عیوب جهت برطرف کردن این عیب ابتدا باید مشکل را شناسایی کرد و در ابتدا تعریفی ارایه نمود.

حباب چیست: به دیسپرسیون پایدار هوا در مایع، کف یا حباب گفته می شود.

حباب چگونه به وجود می آید:

· ورود هوا در حین تولید و اختلاط

· حرکت هوای محبوس در فاز مایع

· ورود هوا به رنگ در حین اجرا با غلطک، اسپری و ...

· خروج هوا از روزنه های سطح زیرین در حین اجرا

حباب چگونه ظاهر می شود: شکل زیر )در قسمت چپ تصویر( هوای وارد شده به فاز مایع فاقد سورفکتانت )مواد فعال

سطحی( را نشان می دهد که حباب ها پس از حرکت به سطح مایع ترکیده و از بین می روند.تصویر سمت راست مایعی

حاوی سورفکتانت را نشان می دهد که حباب های هوا به سطح مایع مهاجرت کرده و در آنجا پایدار می شود.

در عکس ذیل نیز ساختمان یک حباب به تصویر کشیده شده است. به حباب های با قطر کوچک تر از 40 میکرون میکرو حباب

)ریز حباب( و به حباب های با قطر بزرگ تر از 40 میکرون ماکرو حباب )درشت حباب( گفته می شود. به دیواره نازک بین دو

حباب مجاور لاملا گفته می شود. سر های آب دوست مولکول های سورفکتانت در درون این دیواره قرار دارند و سر های آب

گریز در هوای دو طرف لاملا قرار می گیرند.

نکته: ریز حباب ها با یکدیگر ادغام شده و تشکیل درشت حباب ها را می دهند و این که برخی از تولید کنندگان گلایه از مشاهده

حباب در درون ظرف 1 روز پس از تولید و بسته بندی می کنند بیانگر ادغام ریز حباب ها و تشکیل درشت حباب ها و حرکت آنها

به سمت بالای ظرف است. در واقع حبابی پس از تولید ایجاد نشده و حباب ها فقط به سطح مهاجرت کرده اند. )البته وجود حباب

می تواند بیانگر رشد میکرو ارگانیسمی مخصوصا مخمر باشد اما نه در چنین زمان کوتاهی.

مکانیسم عمل ضد حباب ها

ضد حباب ها به روش های ذیل عمل می کنند

1 . از طریق نفوذ و وارد کردن مواد فعال به درون لاملا

. از طریق شکستن دیواره لاملا

الف: رطوبت زدایی دیواره )لاملا(

ب: شکستن دیواره )لاملا( از طریق کش کشیدگی دیواره

مواد تشکیل دهنده ضد کف ها

بررسی مواد تشکیل دهنده ضد حباب ها و برتری و ضعف هر یک از آنها در این گفتار نمی گنجد اما به اختصار ضد حباب های

مورد مصرف در محصولات آب پایه می تواند شامل یک یا تعدادی از مواد ذیل باشد:

· پلی سیلوکسان ها

· روغن های معدنی یا گیاهی

· پلی اتر ها، اسید های چرب و ...

· صابون های فلزی

· واکس ها، سیلیکاهای هیدروفوب و ...

روش های آزمایش جهت تعیین کارایی ضد حباب ها

روش های متعدد و گاه ابتکاری جهت بررسی کارایی ضد حباب ها ارایه می شود. در ذیل 3 روش برای این منظور معرفی می

گردد که در ادامه به تفصیل به آنها اشاره خواهد شد:

1 . روش اختلاط )هم زدن( و اندازه گیری دانسیته محصول

2 . دمش هوا و اندازه گیری سطح مایع در استوانه مدرج

3 . براورد تعداد حباب به وسیله اسکنر و میکروسکوپ

یک روش تست خوب باید مشخصات ذیل را داشته باشد:

منطبق با شرایط واقعی تولید باشد، تکرار پذیر باشد، مراحل مختلف از تولید تا اجرا را در بر گیرد، دقیق باشد و در جایی که لازم

است نتیجه عددی به دست دهد. بر همین اساس بهترین و مناسب ترین روش تست، روش اختلاط است. در ذیل به تفصیل روش

های ذکر شده توضیح داده می شود.

روش اختلاط

عوامل موثر بر تشکیل حباب در این روش عبارت است از:

· ماهیت رنگ مورد آزمایش

· ویسکوزیته محصول

· شکل و ابعاد ظرف آزمایش

· شکل و ابعاد پره همزن

· سرعت اختلاط

· زمان اختلاط و

· موقعیت پره در ظرف آزمایش