غلظت حجمی پیگمنت یا رنگدانه [Pigment Volume concentration (PVC)]

بر اساس استاندارد ایزو (ISO : 4618/1)، غلظت حجمی پیگمنت عبارت از نسبت حجمی پیگمنت ها و مواد پر کننده به حجم کل فیلم (خشک شده).

غلظت حجمی پیگمنت و نکاتی چند

◄PVC نسبت حجمی میزان پیگمنت ها و مواد پر کننده به بایندر می باشد

◄PVC در قالب درصد بیان می شود.

◄PVC پایین تر، به معنی پیگمنت (ومواد پرکننده) کمتر درون پوشش و بالعکس

◄PVC در یک پوشش فاقد پیگمنت و مواد پرکننده (لاک شفاف) صفر است

◄PVC نتیجه اش پوشش و دانسیته بیشتر (فیلم) و براقیت کمتر است.

(کاهش براقیت فیلم ناشی از کاهش رزین، افزایش پیگمنت و مواد پر کننده (فیلرها) و افزایش نا همواری سطح است)

اهمیت PVC

این مشخصه یعنی PVC  که مانند در صد وزنی، بیان کننده مقدار پیگمنت ها و مواد پرکننده در یک رنگ می باشد، در مقایسه با درصد وزنی بسیار گویاتر است زیرا که جرم ویژه را نیز درخود نهفته دارد. براساس پارامتر PVC میتوان به آسانی درباره ویژگی های مکانیکی، قابلیت عبور بخار آب از درون لایه ها و... همچنین در مورد توانائی های یک پوشش مخصوص حفاظت خوردگی اظهار نظر نمود. با افزایش PVC سختی پوشش افزایش می یابد و لایه ایجاد شده روی سطح بخار آب آسان تر از خود عبور می دهد.

انواع رنگ ها و موقعیت PVC

رنگ های براق.....................................................PVC ˂ 25 %

رنگهای رویه (نسبتا ً پرجامد).................................. PVC 30-40 %

آستری های حفاظت خوردگی.................................. PVC 40-60 %

پرکن ها و بتونه ها...............................................PVC 50-80 %

آستری های زینک ریچ............... PVC ˃˃ 80 % (PVC˃˃CPVC)

دیسپرسیون های داخل (ساختمان).......................... PVC ˃˃ CPVC

تأثیر PVC بر ویژگی های رنگ

برای بررسی تأثیر پیگمنتاسیون روی مشخصات رنگ ها به یک نمونه اشاره می کنیم. نمونه انتخابی یک آستری آلکیدی شامل رزین آلکید بلند روغن، اکسید آهن به عنوان پیگمنت و باریم سولفات به عنوان ماده پرکننده است.

غلظت حجمی بحرانی پیگمنت CPVC

CPVC براساس : ISO 4618/1 عبارت است از منطقه یا موقعیتی از PVC که در آن، حفره های موجود بین ذرات مواد جامد (پیگمنت ها و مواد پر کننده ) با بایندر پر شده است. مشخصات اصلی رنگ ها با افزایش مستمر PVC و رسیدن آن به منطقه غلظت حجمی کریتیکال پیگمنت یا CPVC به یکباره دگرگون می شود.

CPVC به کمک عدد روغن (عدد جذب روغن) قابل محاسبه است.

ترک خوردگی لایه های با ضخامت زیاد

در فیلم های با ضخامت خشک بالا مانند انواع بتونه ها، امکان ایجاد ترک خوردگی در لایه سخت شده وجود دارد زیرا که حفره های میان ذرات پیگمنت ها ومواد پرکننده که با بایندر پر شده اند، با تبخیر حلالهای درون بایندر، جمع شده و باعث بوجود آمدن شکافهای موئی می گردد. برای جلوگیری از این پدیده که در پوشش های پرجامد بیشتر مشاهده می گردد، می توان با انتخاب اصولی مواد پرکننده( و پیگمنت ها) با دانه بندی مختلف اقدام کرد. مکانیسم عمل به این ترتیب خواهد بود که حفره های بوجود آمده در اثر تبخیر حلالهای همراه بایندر میان ذرات درشت تر، با ذرات کوچک تر پر می شوند. با این انتخاب می توان  لایه های بسیار پر جامد مانند انواع بتونه ها را اعمال کرد بدون اینکه پس ازسخت شدن ترک مشاهده شود.