مواد  شیمیایی چیست ؟

علم شیمی را علم تبدیل مواد به همدیگر تعریف می کنند و این مواد را اصطلاحا مواد شیمیایی می نامند. مواد شیمیایی  از طریق پیوندهای شیمیایی اتم ها و مولکول ها ساخته می شوند. ماهیت پیوندهای شیمیایی ، حالت فیزیکی مواد شیمیایی را به شکل های جامد، مایع، گاز توضیح می دهد. انواع پیوندهای شیمیایی که در تشکیل مواد شیمیایی شرکت می کنند عبارتند از:

پیوندهای کووالانسی

پیوندهای یونی

پیوندهای فلزی

نیروهای واندروالسی

پیوندهای نوسانی و...

مواد شیمیایی در زندگی روزمره ما و در صنایع مختلف کاربردهای زیادی برای تولید محصولات در جوامع بشری دارد. وجود مواد شیمیایی در مقیاس های کلان باعث به وجود آمدن صنایع شیمیایی گردید و خرید و فروش مواد شیمیایی توسعه فراوانی یافت. ساخت انواع محصولات شیمیایی از مواد شیمیایی از طریق فرمولاسیون و فرآوری شیمیایی صورت می پذیرد. این فرآورده ها هم به صورت کالاهای مصرفی و هم به صورت مواد واسطه جهت انجام اصلاحات شیمیایی و فیزیکی بیشتر و تولید کالاهای مصرفی به کار می روند. حدود یک چهارم از کل مواد شیمیایی تولیدی، در ساخت سایر مواد شیمیایی به مصرف می رسند. لذا صنایع شیمیایی از این نظر که بهترین مصرف کننده فرآورده های خود می باشد بی همتا است.

مهندسان شیمی، شیمیدانان، مؤسسان شرکت ها، مدیران و بازرگانان در ساخت مواد شیمیایی دخیل هستند. مهندسی شیمی و شیمی صنعتی باید برای سود دهی فرآیند اهمیت خاصی قائل باشد، زیرا بدون داشتن سود هیچ بنگاه تجاری قادر به ادامه کار نیست. مشخصه فعالیتهای شیمیایی ، تغییرات سریع در روشهاست که این امر به طور دائم به تغییرات بزرگ در هزینه های انرژی می انجامد . ولی گاه هزینه تولید مواد شیمیایی تنها به اندازه 10% افزایش یابد. در حدود سال 1910 هنگامی که استادان انستیتو تکنولوژی ماساچوست (MIT) دریافتند که مهندسی مکانیک و شیمی هیچ کدام به تنهایی نمی توانند رهیافتهای مناسبی برای طراحی واحدهای صنعتی شیمیایی ارائه کنند، مهندسی شیمی به صورت رشته جداگانه پا به عرصه گذاشت. آنان عملیات فیزیکی لازم برای ساخت مواد شیمیایی را به صورت عملیات واحد (انتقال حرارت، مکانیک سیالات، تقطیر، صاف کردن، و ...) مشخص نمودند. اگرچه این عملیات واحد در ابتدا تا حد زیادی توصیفی بودند اما این موضوع مورد بررسی های بسیاری واقع شدند و اکنون می توانند به همراه روشهای ریاضی عمیق از آنها برای پیش بینی طراحی واحدهای صنعتی استفاده کرد. جهت تولید مواد شیمیایی روشهای فیزیکی و شیمیایی مورد مطالعه قرار میگیرند، روشهای پایه ای شیمیایی که در این مقاله جهت تولید مواد شیمیایی وجود دارند عبارتند از:

1-تولید مواد شیمیایی به روش آب زدایی

2- تولید مواد شیمیایی به روش آبکافت

3- تولید مواد شیمیایی به روش آرماتیک شدن یا حلقه ای شدن

4- تولید مواد شیمیایی به روش آسیل دار شدن

5- تولید مواد شیمیایی به روش آمونیاک کافت

6- تولید مواد شیمیایی به روش احتراق

7- تولید مواد شیمیایی به روش استری شدن

8- تولید مواد شیمیایی به روش اکسایش

9- تولید مواد شیمیایی به روش الکل کافت

10- تولید مواد شیمیایی به روش برقکافت

11- تولید مواد شیمیایی به روش پلیمریزاسیون

12- تولید مواد شیمیایی به روش تبادل یونی

13- تولید مواد شیمیایی به روش تجزیه دوگانه

14- تولید مواد شیمیایی به روش تخمیر

15- تولید مواد شیمیایی به روش تشکیل سیلیکات

16- تولید مواد شیمیایی به روش کراکینگ

17- تولید مواد شیمیایی به روش تکلیس

18- تولید مواد شیمیایی به روش خنثی شدن

19- تولید مواد شیمیایی به روش دی آزو دار شدن و جفت شدن

20- تولید مواد شیمیایی به روش سولفوردار و سولفات دار شدن

21- تولید مواد شیمیایی به روش قلیایی شدن

22- تولید مواد شیمیایی به روش احیاء

23- تولید مواد شیمیایی به روش کربوکسیل دار شدن

24- تولید مواد شیمیایی به روش معیان

25- تولید مواد شیمیایی به روش نیترودار شدن

26- تولید مواد شیمیایی به روش فیشر تروپش

27- تولید مواد شیمیایی به روش هالوژن  دار شدن

28- تولید مواد شیمیایی به روش هیدروژن دار شدن

29- تولید مواد شیمیایی به روش هیدروژن زدایی

30- تولید مواد شیمیایی به روش هیدروفرمیل دار شدن

خرید و فروش مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی معمولا به همراه دو برگه اطلاعات فنی ماده شیمیایی و برگه اطلاعات ایمنی ماده شیمیایی صورت میگیرد.

برگه اطلاعات فنی مواد شیمیایی Technical Date Sheet به اختصار TDS نامیده می شود ، بیانگر مشخصات شیمیایی و فیزیکی از قبیل جرم مولکولی، شماره CAS (شماره شناسایی یکتا برای مواد شیمیایی)، دانسیته، ویسکوزیته، ضریب شکست نوری، درصد خلوص و...غیره. توضیحات در مورد موارد و نحوه مصرف مواد شیمیایی است.

برگه اطلاعات ایمنی ماده شیمیایی یا به اختصار MSDS نامیده می شود که مخفف Material Safety Data Sheet است . این برگه شامل ترکیبات سازنده مواد شیمیایی، ترکیب درصد عناصر و مواد داخل آن و پارامترهای ایمنی که حین مصرف و وقوع حادثه باید رعایت شوند را برای همان ماده شیمیایی مشخص بیان می کنند. از روی برگه اطلاعات ایمنی یا MSDS مواد شیمیایی می توان خطرات آن ماده شیمیایی را برای محیط زیست و انسان بررسی و تحقیق نمود.

برگه اطلاعات فنی TDS و برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی MSDS توسط شرکت های تولید کننده مواد شیمیایی تدوین شده و در خرید و فروش مواد شیمیایی مصرف کنندگان از آنها استفاده می کنند.

به جزء مواد فوق ذکر شده برای مواد شیمیایی در صنایع غذایی و بهداشتی و دارویی برگه گواهی تجزیه یا COA یا  Certificate Of Analysis ارائه می شود که نشان دهنده برگه گواهی است که برای هر پارت خروجی  تولید شده از کارخانه اندازه گیری شده و مربوط به آن شماره تولید یا Batch number میباشد که معمولا قابل ردیابی از طریق وبسایت شرکت سازنده یا تماس با خود شرکت بوده و نشان گر درصد خلوص ماده، درصد عناصر و فلزات سنگین و تضمین کیفیت برای همان پارت تولیدی خروجی از کارخانه است.

در خرید و فروش مواد شیمیایی COA را اصطلاحا آنالیز ماده شیمیایی هم میگویند. در برگه گواهی آنالیز یا COA برای مواد شیمیایی به این طریق قابل کنترل است که شماره بچ تولیدی یا شماره Lot. تولیدی روی کیسه، گالن یا هرنوع بسته بندی با شماره داخلی برگه گواهی آنالیز یا COA یکسان بوده و تاریخ تولید و انقضاء ماده از روی بسته بندی با برگه گواهی مطابقت دارد.

برای مواد شیمیایی Lot./Batch number به معنی فارسی شماره سری ساخت می باشد. COA نشان می دهد که آزمایشات و تجزیه و تحلیل ما برای همان سری ساخت مواد شیمیایی مورد بررسی قرار گرفته اند.

مواد شیمیایی برای یک کارخانه تولیدی دارای کاتالوگ محصولات نیز می باشد که در خرید و فروش مواد شیمیایی اطلاعات خلاصه ای از تمام محصولات شرکت سازنده در داخل آن درج می شوند.

مطالعه بیشتر:

      معرفی مواد شیمیایی موجود در سایت آمازون تله