- ۱۳۹۷ ۰۲ اسفند
تگزانول (Texanol)چیست؟
عامل تشکیل فیلم در رنگ های آب پایه معمولا ً تگزانول استر الکل نام دارد. بر خلاف رنگ های خشک شونده تشکیل شده از محلول پلیمر ها در حلال های آلی که مکانیزم خشک شدن در آنها (تا تشکیل فیلم) بسیار ساده بوده و به مجرد تبخیر حلالهای حل کننده پلیمر، پروسه به اتمام رسیده و فیلم روی زیرآیند نشسته است، در رنگهای دیسپرسیونی، خشک شدن کمی پیچیده تر است و فازهای متعددی را تا رسیدن به فیلم خشک طی می کند.
فازهای خشک شدن و تشکیل فیلم در رنگ های دیسپرسیونی:
1-تبخیر آب و نزدیک شدن ذرات پلیمر به یک دیگر
2-تبخیر (بیشتر) آب در اثر فشار کاپیلارها و پتانسیل کشش و متراکم شدن ذرات
3-در هم رفتن (Coalescing) یا interdifusion
ابتدا با تبخیر آب ذرات پلیمری به یکدیگر نزدیک شده در کنارهم قرار می گیرند. با نزدیک شدن هرچه بیشتر ذرات، کاپیلارهایی در بین آنها ایجاد می شود، کاپیلارهایی که عامل خروج (تبخیر) هرچه بیشتر آب می شود. بالاتر از یک دمای مشخص هر نوع ساختار پلیمری، ذرات در کنار هم قرار گرفته، به نوعی درهم می روند و عملا ً یک فیلم یکنواخت ایجاد می شود. تشکیل فیلم در اینجا نیز مانند سایر رنگ ها، پروسه ای است وابسته به دما. حداقل دمائی را که در رنگ های دیسپرسیونی برای تشکیل فیلم ضروری میباشد، و این همان دمای مشخص برای هر نوع پلیمر است که در بالا به آن اشاره شد این دما (Minimum-film-forming-Temperature) MFFT یا حداقل دمای لازم برای تشکیل فیلم است. در حداقل دمای تشکیل فیلم (MFFT) که اندکی کمتر از دمای انتقال شیشه ای Tg است، ذرات پلیمر دیسپرسیونی هنوز قادرند در هم رفته و یک فیلم یک پارچه و یکنواخت ایجاد کنند. زیرِ این دما پلیمر شکننده بوده و تشکیل یک فیلم یک دست و یکنواخت غیر ممکن است. کو پلیمرهای متداول که در آنها Tg، حدودا ً بیشتر از oC20 است، قادر به تشکیل فیلم در دمای متعارف نمی باشند. در این شرایط لازم است MFFT تقلیل یابد و این امر به کمک حلال های نرم کننده رخ می دهد، به همین جهت است که حلال های مورد اشاره در رنگ های دیسپرسیونی به کمک فیلم ساز نیز معروف شده اند. برخی از این حلال ها عبارتند از بوتیل و دی بوتیل گلیکول و ...و یا حلال های دیر جوش دیگر مانند تگزانول Texanol®. تگزانول استر الکل که در نبود آنها در هم رفتن ذرات پلیمر عملا ً نا ممکن است (Coalescing).
در اینجا ذکر یک نکته الزامی است و آن اینکه حلال هایی که نقطه جوش آنها بالاتر از 250درجه سانتیگراد باشد بر اساس ضوابط اتحادیه اروپا در کاتگوری VOC قرار نداشته و رنگهای دیسپرسیونی حاوی اینگونه حلال ها معمولا ً تحت عنوان VOC-Free عرضه می شوند.
مواد پیوستگی دهنده Coalescing Agents(CA) ادتیو خاص رنگها و ورنی های رقیق شونده با آب با بایندر پلیمر دیسپرس است. با توجه به قابلیت اصلاح مواد فوق در تشکیل فیلم دیسپرسیون پلیمر تحت شرایط اعمال آنها را مواد پیوستگی و یا کمکی تشکیل فیلم نیز می نامند. این مواد همزمان با پلاستی سایزر بودن باید همانند حلال بعد از تشکیل فیلم از آن خارج شوند به همین دلیل به آنها پلاستی سایزر موقتی نیز گفته می شود و از طرف دیگر بکار بردن لفظ حلال در رنگهای امولسیون (مثل رنگهای امولسیون بدون حلال) از نظر ساختار شیمیایی ادیتیو ها درست و از جهت هدف استفاده نا درست می باشد.
میزان این مواد در رنگهای محیط زیست دوست بسیار پایین و در حد چند درصد است اما با این حال آلوده بودن خروج آنها را توجیه نمی کند به همین دلیل، امروزه مصرف آنها در بعضی از رنگهای مصرف داخلی محدود شده است اما بخاطر اصول فنی در رنگها و ورنی های دیسپرسیون باید از آنها استفاده کرد.
قبل از معرفی این محصولات باید فرایند تشکیل فیلم در دیسپرسیون پلیمر، نقش CA و تأثیر آن بر خواص رنگ امولسیون و خواص اکولوژیکی و سمیت آنها بررسی شود.
اختصارات
ADE : آدی پیک دی استر
BZ1 : وایت اسپریت بدون آروماتیک
BZ2 : وایت اسپریت با آروماتیک
DEB : دی اتیل گلیکول بوتیل اتر(بوتیل دی گلیکول)
DMP : دی متیل فتالیک
DPB : دی پروپیلن گلیکول بوتیل اتر
EB : اتیل گلیکول بوتیل اتر(بوتیل گلیکول)
EBH : اتیل گلیکول فنیل اتر(بوتیل گلیکول)
HPE : هیدروکسی پروپیل اتیل هگزانوات
NMP : N-متیل پروپیلیدین
PB : پروپیلن گلیکول بوتیل اتر
PPH : پروپیلن گلیکول فنیل اتر
TPiB : 3-هیدروکسی 4،2،2-تری متیل فنیل ایزو بوتیرات
براساس ساختار شیمیایی، مواد CA به دو دسته کاملا ً مجزا تقسیم میشود:
1-هیدروکربن ها
2-مواد کم و بیش قطبی
با عاملیت الکل، اتر، استر، کتون ها و یا ترکیبی از آنها که گروه دوم اهمیت و کارایی بیشتری دارند.