باریت چیست؟

دو نوع رنگدانه یار در این بخش بررسی می شود:

-سولفات باریم استخراج شده از معادن که با نام تجاری باریت ها شناخته شده است.

-سولفات باریم مصنوعی خالص که با نام بلانک فیکس مشهور است.

باریت

سنگ معدنی شناخته شده ای است که در بسیاری از نقاط دنیا یافت می شود، اما مشخصات درجه ی خلوص و رنگ آن بسته به نوع معدن تغییر می کند. بعضی از خالص ترین انواع آن در آلمان یافت شده است و ذخایر و ذخایر وسیعی نیز با درجه ی خلوص بالا، در ایالات متحده امریکا وجود دارد. معادن دیگر آن در الجزایر و یونان می باشد.

از نقطه نظر اختلاف در رنگ، باریتها به دو دسته سفید و بدرنگ دسته بندی می شوند، که اصطلاح دوم طیف بسیار وسیعی از این گونه مواد را شامل می گردد.

فرایند آماده سازی باریت

اگر سنگ معدن باریت از نوع کریستال خاص باشد آن را خرد و اُلک کرده و سپس از طریق دمیدن هوا آن را بر حسب اندازه ذرات دسته بندی می کنند. انواع بدرنگ آن را اغلب با اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک عمل می کنند تا با خارج کردن نا خالصیهای موجود در آنها، که ممکن است اکسید آهن یا ترکیبات سرب باشند، رنگشان بهبود یابد. همراه با رنگدانه یار بوجود آمده ممکن است مقداری سولفات یا کربنات کلسیم نیز وجود داشته باشد. از آنجا که باریت یک رنگدانه سنگین است و به سرعت ته نشین می شود، می توان به راحتی از طریق ظرف به ظرف کردن اسید همراه آن را خارج کرد. باریت بدست آمده را فیلتر، خشک، آسیاب و از طریق دمیدن هوا برحسب اندازه ذرات، دسته بندی و جدا می کنند.

باریت در انواع معمولی و میکرونیزه شده به بازار عرضه می شود. در نوع معمولی اندازه ذرات بین 20 تا 25 میکرومتر می باشد. در نوع میکرونیزه این امکان وجود دارد که اندازه ذرات دارای چندین طیف باشند و آنها را با اندازه های متوسط 2، 5، 10 میکرومتر و غیره به بازار عرضه می کنند. اکنون انواع میکرونیزه به میزان وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد و جایگزین انواع معمولی شده اند. علاوه بر این، نوع میکرونیزه نسبت به نوع بلانک فیکس جذب روغن کمتری دارد و در بسیاری از موارد جایگزین آن شده است.

خواص باریت

مشخصات فیزیکی باریت عبارتند از:

وزن مخصوص                    5/4

جذب روغن                        12-10

ضریب انکسار نوری             67/1

متوسط اندازه ذرات            در اندازه های مختلف عرضه می شود.

باریت خاص در محیط های آلی عملا ً شفاف می باشد، اما بیشتر انواع تجارتی  آن به خاطر داشتن ناخالصی قدرت پوشانندگی اندکی از خود نشان می دهند.

این رنگدانه یار از نظر شیمیایی در مقابل تمام فازهای مایع رنگ بی اثر و بسیار پایدار است. باریت تنها در اسیدسولفوریک غلیظ همراه با حرارت دادن حل می شود، اما پس از سرد شدن و یا رقیق کردن محلول، دوباره رسوب می کند.

موارد استفاده باریت

باریت به میزان وسیعی در آستریها و آستریهای اولیه به کار می رود و تصور می شود که باعث تقویت فیزیکی فیلم می گردد. این ماده همچنین در پرکنها، بتون ها و بعضی انواع رنگ های نهایی ساختمان مصرف می شوند.

طرز شناسایی باریت

باریت طبیعی در زیر میکروسکوپ به طور مشخص کریستالی بنظر می رسد، اما در انواع میکرونیزه شده آن حالت کریستالی کمتر آشکار است، زیرا عمل میکرونیزه کردن باعث از بین رفتن گوشه ها و لبه های تیز ذرات می شود.

هرگاه یک سیم پلاتینی را درون محلول باریت وارد کرده و آن را بر روی شعله قرار دهیم (آزمایش شعله سیم پلاتینی)، باریت رنگ سبز خاصی ایجاد می کند که مشخصه ترکیبات باریم می باشد.

این ماده از نظر شیمیایی بی نهایت بی اثر است، و به منظور اطمینان از وجود یونهای باریم و سولفات، لازم است که آن را با کربنات سدیم بی آب ذوب کنیم. در این صورت طبق معادله زیر عمل تجزیه اتفاق می افتد:

BaSO₄+Na₂CO₃→BaCO₃+Na₂SO₄

ماده ذوب شده را در آب حل کرده وآن را صاف کنیم. محلول حاصل را با محلول  رقیق اسید کلریدریک، اسیدی کرده و محلول کلرید باریم به آن می افزاییم. تشکیل رسوب سفید دلیل بر وجود یون سولفات می باشد. رسوبی را که قبلا ً بدست آورده بودیم در محلول رقیق اسید کلریدریک حل می کنیم و سپس به آن محلول رقیق اسید سولفوریک می افزاییم. تشکیل رسوب سفید دلیل بر وجود یون باریم در محلول می باشد.

سمیت باریت

سولفات باریم در آشامیدنی ها غیر قابل حل است و آن را به عنوان یک ماده غیر سمی می شناسند. این ماده در پزشکی قابل مصرف است و داروی ساخته شده از آن را به عنوان معرف قبل از عکسبرداریهای روده ای توسط اشعه X، به بیمار می خورانند.